jeudi 20 février 2014

*** - viết để làm gì ?

.







Hình ảnh đã đăng




  NIỀM VUI
và cái TÂM  của người VIẾT .   








  " Có lẽ nào, trong số họ chưa có ai từng cầm cọ để vẽ hoặc cầm chiếc máy chụp hình phong cảnh để hiểu được thi sĩ đang diễn tả cái gì ?  "



   Đó là một trong những câu tôi xin giữ lại ở một người viết có tâm và tỏ thái độ ưu tư với những sai lầm, thiếu xót v
ề lối giảng dậy trong chương trình Ngữ Văn của một số giáo sư , giáo viên  khi ông viết lời góp ý và khuyến khích một cây bút trẻ trong nước .

   Họ - những người có trách nhiệm đào tạo kiến thức và lề lối suy nghĩ cho những người trẻ tuổi - là ai ?  Họ hấp thụ và đã bỏ công lao tìm tòi để ghi bài giảng như thế nào ?


Khi tác giả Chân Phương đặt câu hỏi : "


  " Có lẽ nào, trong số họ chưa có ai từng cầm cọ để vẽ hoặc cầm chiếc máy chụp hình phong cảnh để hiểu được thi sĩ đang diễn tả cái gì ?  "


Tuy không phải là giáo sư  chuyên ngành Ngữ Văn , tôi vẫn thấy khó trả lời trên một chỗ đứng của một kẻ đã học vẽ và cầm máy ảnh .


Cầm cọ vẽ, cầm cái máy ảnh vô tri vô giác  để cố gắng ghi lại những đường nét , những góc cạnh để làm gì ?  Nếu tâm hồn vô cảm, trơ trơ như gỗ đá thì sự nhạy cảm, nét nhân bản phải ném vào chỗ nào ở cái xó sỉnh của đời sống ?


Đó là một trong những câu hỏi căn bản để  phải có những câu trả lời chính xác khi sáng tác và truyền đ
t . Ta đã học gì ? Đã suy niệm ra sao để tổng hợp kiến thức khi muốn sáng tác ?  

Nghệ nhân  khi có cảm hứng muốn tạo nên một tác phẩm . Hắn cảm nhận như thế nào và ra sao trước một niềm hoan lạc  hoặc là một nỗi niềm, một nỗi đau ? 
Sự suy niệm trước những hoàn cảnh sống ,mắt thấy, tai nghe ra sao để có một kinh nghiệm sống làm nền tảng cho sự sáng tạo ? Một Hàn Mạc Tử đã thấm thía cơn bệnh ngặt ngèo và vẽ lên tâm trạng thống khổ của ông ra sao trên những dòng chữ ?

Ai là người vẽ được tâm trạng thật của mình bằng những gam màu sắc một cách trung thực ( trừu tượng hay hiện thực ) Và người thưởng ngoạn đã thấy được những khúc triết thầm kín ấy ra sao ?

Căn bản của sự sáng tạo là sự định tâm, suy nghĩ sau khi đã học hỏi được một phần nào kỷ thuật cần thiết . Người vẽ tranh,ch
ụp ảnh, người viết văn, viết nhạc....( cho dù là đã có hồng ân của một phần  trăm nào đó về thiên tài bẩm sinh ) cũng cần học hỏi để thu nhận . Cảm hứng nhất thời chỉ là một động lực . Niềm đam mê ngắn hạn vẫn chưa đủ để phát triển liên tục trên con đưòng sáng tác nghệ thuật . Nghệ thuật mà không có cái " tâm " thì chỉ là một sản phẩm tiêu th  theo phong trào khuynh hướng nhất thời của đám đông ( theo sự lăng xê kích động của báo chí  )



Còn nhớ ,ở vài bài viết , tôi đã ví người viết như một kẻ vẽ tranh , chụp ảnh bằng thứ ánh sáng của tri thức . Ngọn lửa tri thức này tỏa sáng hay lu mờ, tắt phụt trong một khoảng chốc ở cái tâm định hoặc bất định .


   Làm sao để ý thức đuợc cái tâm bất định hoặc rất lương thiện không vụ lợi, không méo mó ở phần tri thức là điều không phải đơn giản ở những người muốn góp phần vào nền văn học ?
Với  bài viết này, tôi xin được cảm ơn những người có lòng khi sáng tác , khi làm những công việc truyền bá ở tấm lòng biết  thiết tha .



   đăng sơn.fr






2.



VIẾT ĐỂ CẢM ƠN .










__________________________________________







Đôi lúc thấy hoang mang và ngờ vực với chính mình khi thấy rất nhiều người ơ hờ với sự đọc .

Lang thang chỗ này, chỗ kia , có lúc nghe người ta nhắc đến một quyển sách đang thịnh hành , một tác phẩm về văn chương nào đó, nghe có bao người lắc đầu thú nhận : tôi không có đủ thì giờ để đọc sách . Hoặc nói : Khi cầm quyển sách, tôi ngủ gật  .

  Có gì là sai đâu . Ai cũng có lề lối suy nghĩ riêng của mình và kết nạp đường lối suy nghĩ của mình ra sao là một chuyện khác .


Vừa rồi ,cậu nhỏ  người Pháp  vừa 17 tuổi kia đã tâm tình :


" Tôi rất thích chơi video game , có nhiều đêm tôi thức đến sáng để đấu game on line . Và mệt mỏi ngủ đến quá trưa " .

- Bây giờ thì sao ?-

- Tôi theo  bà dì ra chợ bán rau quả để tránh tình trạng  bám cứng lấy cái  pc và hạn chế chơi on line . Tôi đã đọc những tài liệu nói về cái hại cho đầu óc khi  chơi video cực độ ...


Thấy vui, thấy mừng cho cậu nhỏ vì hành động ĐỌC của cậu đã giúp cho cậu nhận định được vấn đề . Vì ít ra, những trang chữ đã có điều bổ ích .


   Vừa rồi, mở trang net đọc lại một bài viết tâm tình của nhà văn Nhất Linh và đọc cách lý luận của ông về " Viết và Đọc Tiểu Thuyết " . Ánh văn của ông  đã hay vô cùng : Đơn giản và  trong sáng khi  ông đã mạnh dạn , thành thật nói về những khuyết điểm mà ông đã vấp phải sau những năm tháng miệt mài viết tiểu thuyết . Ông nói về sự sai lầm trên cái nhìn chủ quan và lối viết rất sáo ngữ của mình ở những áng văn ....


   Người ta không cần đọc, không cần viết cũng sống được . Sống là thức dậy, pha cà phê, ăn sáng, là mở tủ lạnh xem thiếu cái gì để hì hục  đi làm, kiếm tiền mua đồ ăn nhét vào tủ lạnh . Sống là tươm tướp nhìn cái đồng hồ nhúc nhịch và vội vàng chạy đi làm, tranh dành, gấu ó bon chen và khi về nhà, thè lưỡi nhăn nhó trả hóa đơn, giấy tờ thuế má . Sống là chờ ngày già đi, bệnh tật  và chết .

   Sống như thế có phải là nghe lời theo câu nói của một gã nào đó đã nhìn đời gã theo một chiều hướng chán chường thảm hại  và gã phán : " VIVRE pour MOURIR  ( Sống để mà Chết ) .   Đó là triết lý sống của gã đấy ư ?


   Sao lại lý luận gàn dở như thế chứ ? Chúng ta có thể  hỏi lại  gã : - Trước khi chết, ngài đã sống ra sao ? Đã làm gì có ích lợi cho đời sống ? .


   Lấy một thí dụ khác về chuyện Viết và Đọc


   Tôi quen vơi một cô trẻ tuổi . Cô rất thích đọc sau một thời gian đã là con " mọt sách " vì cô gặm khá nhiều sách báo tâm thần và văn kiểu lý luận học .Và khi đọc xong thì cần viết và qua  nhiều lần trao đổi, tôi thấy rõ  nét tiêu cực yếm thế của cô khi cô nhìn đời qua cặp kính màu đen .



Cô ngang bướng  để tranh luận khi nói :

- Vì ông không nằm ở trong hoàn cảnh của tôi . Ông không thể nào hiểu được .


Cô có cả  hàng chục, hàng trăm cái lý do để không giữ sự kiên trì và tìm cách thay đổi vị trí tượng trưng cho hình ảnh ngôi sao xấu của mình .



  Tôi bó tay, lắc đầu ,chịu thua . Vì một lẽ rất đơn giản  từ  câu vi
ết mà tôi học được từ xưa ở sách vở : " Ta không thể nào thay đổi được thế giới, ta  hãy thay đổi cách nhìn của mình " và tôi áp dụng . Dễ hiểu và đơn giản đến cực cùng : Đọc cả ngàn, cả triệu quyển sách nhưng không  giữ lại điều cần thấm nhuần thì đọc chỉ là tốn thì giờ vô ích .

Kể từ lúc ấy, tôi tránh chuyện thuyết phục, tranh cãi với cô và tạm hoãn sự giao tiếp .


Để tiếp cận một vài sự việc, tôi có cách thức riêng theo  từng trường hợp - Kể cả việc chọn  đề tài sách báo . Ở những ngày nghỉ, hay  ghé tiệm bán sách báo để tìm những quyển sách mới ấn hành và lắm lúc tôi phải né các đầu sách viết kiểu thương mại kiếm tiền bằng những đề tài gây scandale ầm ĩ . Chuyện mấy ông linh mục hiếp trẻ nít, chuyện các quan lớn gian tham lừa đảo , cưỡng dâm, thủ đoạn chính trị chỉ làm ta rối bời đầu óc . Mua để đọc vì muốn biết và  để thỏa mãn sự tò mò của ta ư ?



   Tôi cần sự yên tĩnh .



   Yên tĩnh để có thể ngồi đọc những điều cần đọc khác . Và để viết một lời cảm ơn gửi đến những tấm lòng nhân hậu và cầu tiến ở văn chương .











   đăng sơn.fr 






Aucun commentaire: